توسعه و رشدی که در صنعت خوراکی در کشورهای مختلف در سال‌های اخیر دیده می‌شود یکی از عوامل اصلی صادرات روغن خوراکی است. صنعت خوراکی رشد قابل توجهی دارد به طوری که هر سال بیش از ۲۰ کشور جهان مقصد صادرات مواد خوراکی هستند. در این مقاله به صادرات روغن خوراکی و روغن پالم از ایران به کشورهای هدف می پردازیم. افزایش نیاز به تامین منابع غذایی و تقاضای بیشتر محصولات سالم و با کیفیت موجب شده تا بازار جهانی صادرات مواد غذایی از جمله صادرات روغن خوراکی رونق خوبی داشته باشد. استفاده از روش‌های نوین و بهبود یافته از عوامل مهم در رشد صادرات روغن خوراکی محسوب می‌شود زمانی که از تکنولوژی‌ها ماشین آلات پیشرفته در تولید روغن خوراکی استفاده می‌شود، میزان بهره‌وری بالا رفته و هزینه‌های تولید کاهش پیدا می‌کند. البته باید بگوییم که نبودن محدودیت‌های قانونی یا بازاریابی هم از عوامل مهم رشد صادرات خوراکی به بازارهای جهانی به شمار می‌رود. قیمت مناسب و کیفیت بالا موجب شده تا روغن خوراکی ایران در بازار جهانی تقاضای بالایی داشته باشد و بدون اینکه مشکل قابل توجهی در این زمینه وجود داشته باشد وارد این بازارها شود البته صادرات روغن خوراکی هم به نوبه ی خود مشکلاتی دارد. ازجمله این چالش‌ها و مشکلات رقابت با برندهای معروف بین المللی در بازارهای هدف، روبرو شدن با محدودیت‌های خاص موجود در هر بازار و هزینه‌های حمل و نقل و بسته‌بندی می باشد.

انواع روغن های خوراکی صادراتی ایران

ایران برخی از انواع روغن‌های خوراکی را صادر می‌کند. مهمترین انواع روغن‌های خوراکی صادراتی ایران عبارتند از:

• روغن حیوانی

• روغن آفتابگردان

• روغن سرخ کردنی

• روغن کنجد

• روغن زیتون

• روغن گیاهی

• روغن نارگیل

• روغن سویا

• روغن پالم

صادرات روغن حیوانی

در سال‌های اخیر بازار صادرات روغن حیوانی بع دلیل مزایای بسیاری که این صنعت دارد، افزایش تقاضا و فرصت‌های جدیدی که در این حوزه به وجود آمده به طور چشمگیری رشد کرده است. روغن حیوانی به دلیل مزایایی که دارد در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. از جمله مزایایی که در صادرات روغن حیوانی دیده می شود وزن کمتر در مقایسه با محصولات دیگر، بازدهی بالا در تولید و استفاده، قابلیت استفاده در صنایع مختلف و عمر مفید طولانی آن است. همچنین روغن حیوانی به عنوان یک قسمت از زنجیره تولید و صادرات محصولات دامی نیز مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به همپوشانی و ویژگی‌های مشابه با صنایع مختلف از جمله صنایع آرایشی و بهداشتی، شوینده و صابون‌سازی، صنایع غذایی و غیره، بازار جدیدی برای روغن حیوانی ایجاد شده است. صادرات روغن حیوانی معمولا با کانتینرهای ۲۰ فوتی به صورت عمده انجام می‌شود. برای انتقال روغن حیوانی به کشورهای مختلف از روش‌های حمل‌ونقل دریایی با استفاده از کشتی‌ها، حمل‌ونقل هوایی با استفاده از هواپیماها و حمل‌ونقل خاکی با استفاده از تریلی‌ها استفاده می شود. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که بسته به شرایط مختلف از ان ها استفاده می شود. به طور کلی می توانیم بگوییم با توجه به رشد تولید و صادرات روغن حیوانی بازار این محصول پتانسیل خوبی برای توسعه و رشد دارد.

صادرات روغن آفتابگردان

روغن آفتابگردان صادراتی از تخمه‌های گیاه آفتابگردان تولید می شود و به دلیل کیفیت بالایی که دارد قابلیت صادر کردن به کشورهای دیگر را دارد. برای تولید این نوع روغن باید از روش‌های پیشرفته و شرکت‌های معتبر و از برندهای معروف استفاده شود. این روغن‌ها در شرکت‌هایی تولید می‌شوند که از تجهیزات پیشرفته استفاده می‌کنند و نکات بهداشتی به طور کامل در آن ها رعایت می شود. توجه داشته باشید که این نوع روغن ها بایستی به طور کامل با استانداردهای جهانی همخوانی داشته و کارشناسان مواد غذایی به طور مداوم بر روند تولید و بسته‌بندی آنها نظارت داشته باشند. یکی از ویژگی‌های مهم روغن آفتابگردان صادراتی، اصالت و ارگانیک بودن آن است در واقع این روغن‌ها بدون استفاده از مواد افزودنی تولید می‌شوند. صادرات روغن آفتابگردان در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. نیاز بین‌المللی متنوع به روغن آفتابگردان، افزایش تولید داخلی و برقراری ارتباط با بازارهای جهانی از جمله دلایلی هستند که به این رشد و پیشرفت کمک کرده‌اند. صادرات این محصول موجب می شود کشور درآمد قابل توجهی از آن کسب کرده و می‌تواند در توسعه اقتصادی آن تأثیر بسزایی داشته باشد. همچنین صادرات روغن آفتابگردان به بازارهای جدید فرصت‌های جدیدی برای توسعه تجارت دریایی و روابط بین‌المللی ایجاد می‌کند. با این حال صادرات روغن آفتابگردان مثل هر صنعت دیگری مشکلات و چالش‌هایی نیز دارد. یکی از چالش‌های مهم، تأمین بازار خارجی با کیفیت مناسب این محصول است. کیفیت روغن آفتابگردان صادراتی به دلیل رقابت شدیدی که بین شرکت‌ها و برندهای مختلف در بازار جهانی وجود دازد بایستی بسیار بالا بوده و با استانداردهای بین‌المللی نیز همخوانی داشته باشد. علاوه بر این مسائل مربوط به حمل و نقل، بسته‌بندی، برچسب‌زنی، تنظیمات مالی و تجاری، موانع تجاری و قوانین و مقررات صادراتی نیز باید مدنظر قرار گیرند. صادرات روغن آفتابگردان می‌تواند یک فرصت بزرگ برای توسعه اقتصادی کشور باشد، اما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، کیفیت بالا، مطالعه بازار و رعایت قوانین و مقررات صادراتی است.

صادرات روغن سرخ کردنی

استفاده از روغن برای پخت و پز غذا در تمامی کشورها رایج است. البته میزان مصرف آن بسته به فرهنگ غذایی هر منطقه متفاوت می باشد. در ایران سرخ کردن غذا روشی متداول و محبوب برای تهیه غذاها است. تولید روغن سرخ کردنی با برندهای مختلف با توجه به حجم بالای مصرفی که در زمینه این محصول وجود دارد، در ایران انجام می‌شود و توجه ویژه‌ای هم به کیفیت آن برای رضایتمندی مصرف‌کنندگان می‌شود. کیفیت و ارزش غذایی روغن سرخ کردنی تولید شده در ایران باعث شده زمینه مناسبی برای صادرات آن به وجود بیاید. معمولا برای صادرات روغن سرخ کردنی ترجیح می‌دهند که روغن به صورت بسته‌بندی‌هایی با حجم بزرگ انتخاب شود. بنابراین در ایران تولید روغن سرخ کردنی با کیفیت بالا و ارزش غذایی مناسب تولید می شود و اتفاقا جزو محصولات صادراتی مهم و مورد توجه نیز می باشد. توصیه می کنیم برای صادرات روغن سرخ کردنی بسته‌بندی‌هایی با حجم بزرگ را انتخاب  کنید.

صادرات روغن کنجد

صادرات روغن کنجد در حال حاضر یکی از حوزه‌های تجاری مهم و پرسود در صنعت غذایی ایران به شمار می رود. روغن کنجد به دلیل خواص غذایی بالا و کاربردهای گوناگون در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی، دارویی و صنایع شیمیایی مورد توجه و استقبال قرار گرفته است. تولید کنجد در کشورهای مختلف جهان صورت می‌گیرد و مقدار قابل توجهی از این تولیدات هم به صورت روغن استخراج می‌شود. با این حال ایران همچنان یکی از کشورهای مهم در تولید و صادرات روغن کنجد است. با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب و کیفیت بالای تولیدات کنجد در ایران این محصول می‌تواند منبع درآمدزای مهمی برای کشور باشد. صادرات روغن کنجد به صورت عمده از طریق کانتینرها انجام می‌شود. این کانتینرها می‌توانند با استفاده از کشتی، هواپیما یا تریلی به کشورهای مختلف ارسال شوند. باید بگوییم که در صادرات روغن کنجد گاهی محدودیت‌ها و قوانینی وجود دارد که باید رعایت شوند. به طور مثال بسته‌بندی‌های محافظ به دلیل حساسیت این روغن نسبت به نور باید برای جلوگیری از تابش نور در هنگام ارسال استفاده شود. در حال حاضر بازار صادرات روغن کنجد در کشورهایی مانند چین، ژاپن، هند، کره جنوبی و اروپا بسیار رونق دارد. همچنین کشورهای منطقه خلیج فارس نیز به عنوان بازارهای مهمی برای صادرات روغن کنجد شناخته می‌شوند. تقاضای بالا برای روغن کنجد به دلیل خواص فراوان آن، امکان توسعه و گسترش بازار صادرات را برای تولیدکنندگان ایرانی فراهم می‌کند.

صادرات روغن زیتون

روغن زیتون یکی از محصولات کشاورزی با ارزش و مفید است که به طور گسترده در کشورهایی که باغات زیتون دارند، تولید می‌شود. این روغن از سال‌ها قبل تاکنون، به عنوان یکی از اصلی‌ترین روغن‌های مورد استفاده انسان‌ها بوده است. روغن زیتون حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب ناسالم مانند اسباستیک است اما به دلیل فواید فراوان همچنان در سبد غذایی مردم وجود دارد. در سال‌های اخیر به دلیل افزایش تقاضا و شناخت بیشتر خواص روغن زیتون، صنعت صادرات این محصول نیز در حال رشد است . ایران یکی از کشورهایی است که باغ های زیتون فراوانی دارد. هدف تولیدکنندگان روغن زیتون در ایران هم معمولا این است که روغن زیتون خود را به صورت عمده به سایر کشورها صادر کنند و درآمد خوب و چشمگیری از آن به دست آورند . برای صادرات روغن زیتون با کیفیت به کشورهای مختلف بایستی بسته‌بندی و حمل‌ونقل صحیح انجام شود. روغن زیتون را باید خوب نگهداری کنند تا کیفیت آن حفظ شود. در زمینه صادرات روغن زیتون بایستی بسته‌بندی مناسب یعنی استفاده از قوطی‌های فلزی یا شیشه‌ای با درب محکم مورد استفاده قرار بگیرد تا بتوان این محصول را به بازارهای بین‌المللی صادر کرد. همچنین باید از کانتینرهای مناسب و از بهترین روش حمل‌ونقل استفاده شود.

صادرات روغن گیاهی

صادرات روغن گیاهی در کشورهای تولیدکننده به رکورد بالاتری نسبت به سال‌های قبل رسیده است. برای صادرات روغن گیاهی معمولا از کانتینرهای ۲۰ فوتی با وزن ۲۰ تن به بالا استفاده می‌شود. این کانتینرها با استفاده از راه‌های حمل و نقل مختلف مانند کشتی، هواپیما و تریلی به کشورهای مقصد صادر می‌شوند. بسته‌بندی و برچسب‌گذاری این کانتینرها بر اساس نیاز مشتریان انجام می‌شود. در سال ۲۰۲۱ کشورهای آسیایی مثل چین، هند، مالزی و کره جنوبی مقصدهای اصلی صادرات روغن گیاهی برای ایران بودند. با توجه به اینکه این کشورها نیاز بالایی به روغن گیاهی دارند، بازار بزرگی برای صادرات در این زمینه ایجاد می شود. لازم به ذکر است که تحریم‌های اقتصادی ممکن است تأثیر منفی بر صادرات روغن گیاهی داشته باشند اما با اجرای سیاست‌های مناسب در حوزه صادرات و توسعه بازارهای جدید صادرات روغن گیاهی در سال ۲۰۲۱ به رکورد بالای خود رسیده است.

صادرات روغن نارگیل

روغن نارگیل یکی از محصولات کشاورزی و صنعتی مهم در سراسر جهان است. این روغن از گوشت نارگیل استخراج می‌شود و دارای خواص بسیار متنوعی است. روغن نارگیل به علت خواص ضد باکتری، ضد قارچ، ضد ویروس و ضد التهابی، به عنوان ماده اصلی در تولید محصولات آرایشی، بهداشتی و خوراکی استفاده می‌شود. در حال حاضر کشورهای مختلف به ویژه در مناطق گرمسیری به صورت عمده روغن نارگیل را وارد و استفاده می‌کنند. این روغن در کشورهای متعددی تولید می‌شود. هند و اندونزی به عنوان دو تولیدکننده اصلی شناخته می‌شوند.با وجود راه‌های صادرات فراوان و تنوع بالا، صادرات روغن نارگیل به بازار جهانی به دلیل مدیریت مناسب و کیفیت بالا، رشد قابل توجهی داشته است. صادرات روغن نارگیل معمولا به صورت عمده انجام می شود. به دلیل وزن بالا و حساسیت این محصول به تجهیزات و روش‌های ویژه‌ای نیاز است. رشد صادرات روغن نارگیل در بازار جهانی به توسعه اقتصادی کشورهای تولیدکننده کمک کرده و یک منبع درآمد قابل توجه برای آنها است. بازار جهانی روغن نارگیل نیز در حال رشد است و تقاضا برای این محصول به دلیل خواص متعدد آن افزایش پیدا کرده است. بنابراین با توجه به وضعیت کنونی بازار جهانی و افزایش تولید، قابل پیش‌بینی است که رشد صادرات روغن نارگیل در آینده ادامه داشته باشد.

صادرات روغن سویا 

روغن سویا یکی از پرطرفدارترین روغن‌های موجود در بازار ایران است که مشتریان زیادی در داخل کشور و حتی در کشورهای همسایه دارد. این محصول به دلیل کیفیت بسیار بالا پس از استفاده در پخت انواع شیرینی‌ها و غذاها طعم خوبی به غذاها می دهد . با توجه به ویژگی‌های خوب این محصول و تقاضای بالا، صادرات روغن سویا به شدت در حال افزایش است. هر ساله مقدار قابل توجهی از این روغن به کشورهای همسایه صادر می‌شود. این صادرات به اقتصاد کشور نیز به شدت کمک می‌کند. صادرات روغن سویا نه تنها به توسعه صنعت روغن‌کشی در ایران کمک می‌کند، بلکه درآمد زیادی را نیز برای کشور ایجاد می‌کند. 

فرصت‌های ترانزیتی ایران در صادرات روغن پالم

ایران با توجه به موقعیت استراتژیک خود از چندین مسیر ترانزیتی بین المللی استفاده می‌کند تا به کشورهای مختلف متصل شود. ایران از شرق به افغانستان و ازبکستان از شمال به ترکمنستان، قزاقستانف آذربایجان و روسیه جنوبی از طریق دریای خزر و در مرزهای غربی به ترکیه و عراق متصل است. در واقع ایران منطقه ای مهم برای محصولات شرق آسیا به ویژه روغن پالم مالزی به حساب می‌آید. ایران برای استفاده از این موقعیت ترانزیتی برنامه‌های زیادی را در حال اجرا دارد. از جمله این برنامه‌ها بهبود روش‌های حمل و نقل، ارتقاء و بهبود امکانات بندرعباس به عنوان بزرگترین و پیشرفته‌ترین بندر کانتینری در جنوب و ایجاد بندر چابهار در جنوب شرق کشور است. همچنین ایران برای تثبیت و توسعه موقعیت ژئوپلیتیکی خود به عنوان یک نقطه ترانزیتی مهم در منطقه، اقدامات دیگری را هم در دستور کار خود قرار داده است. از جمله این اقدامات می توان به همکاری با کشورهای همسایه، استفاده از کریدور بین‌المللی حمل و نقل شمال-جنوب (INSTC) و سیستم حمل و نقل جاده‌ای بین‌المللی (TIR)، استفاده از ایران به عنوان پل برای مسیر ترکیه به امارات و پاکستان، گسترش همکاری‌ها در ساخت راه‌آهن بین ایران و ترکمنستان، ایجاد همکاری‌های راهبردی با چین و استفاده از ایران به عنوان مسیر جایگزین برای ترانزیت کالاها از طریق کانال سوئز و همکاری‌های دیگر اشاره کرد. ایران با استفاده از این اقدامات می ‌تواند ظرفیت ترانزیتی خود را تقویت کرده و فرصت‌های صادرات روغن پالم و سایر محصولات به مناطق مختلف را ایجاد کند. صادرات روغن پالم از طریق ایران به مناطق مختلف جنوب آسیا و خاورمیانه ‌می تواند با استفاده از این زیرساخت‌ها و امکانات ترانزیتی بهبود پیدا کند و موجب توسعه اقتصادی ایران شود. با توجه به موقعیت استراتژیک ایران، دسترسی به چندین مسیر ترانزیتی بین المللی موجب می‌شود که ایران بتواند به عنوان یک نقطه ترانزیتی مهم برای صادرات روغن پالم و سایر محصولات شرق آسیا مورد استفاده قرار گیرد. این مسیرها مسیرهایی هستند که به کشورهای محصور در خشکی و دریای خزر، کشورهای افغانستان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، آذربایجان و روسیه جنوبی و همچنین به ترکیه و عراق در مرزهای غربی متصل می‌شوند. 

رشد میزان صادرات روغن خوراکی در کشور

در سال‌های اخیر شاهد این هستیم که صادرات روغن خوراکی به عنوان یکی از صنایع برتر صادراتی کشور شناخته شده و به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. با توجه به اینکه این صنعت موجب جذب ارز، ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی کشور می‌شود، اهمیت زیادی دارد. روغن خوراکی را به صورت عمده در کانتینرهای ۲۰ فوتی با وزن ۲۰ تن به بالا بسته‌بندی می‌کنند و با استفاده از وسایل حمل و نقل مختلف مانند کشتی، هواپیما و تریلر به کشورهای مختلف صادر می‌کنند . روغن خوراکی در صورتی که کیفیت بالایی داشته باشد و استانداردهای روغن جهانی را دارا باشد، در کشورهای مقصد مورد قبول مصرف کنندگان قرار می‌گیرد .  با توجه به اینکه در بازارهای جهانی تقاضای بالایی برای روغن خوراکی وجود دارد، صادرات این محصول از کشورهای تولید کننده به سایر کشورها افزایش پیدا کرده است. همانطور که گفتیم معمولاً برای حمل و نقل روغن خوراکی از کانتینرهای ۲۰ فوتی استفاده می‌شود زیرا این کانتینرها با اندازه و وزن روغن خوراکی سازگار هستند اما ممکن است روغن خوراکی به کشورهای دوردست صادر شود که نیاز به وسایل حمل و نقل دریایی مانند کشتی دارند . البته علاوه بر استفاده از کشتی ‌می توان از روش‌های دیگر حمل و نقل نیز استفاده کرد به طور مثال هواپیما برای حمل سریع و فوری روغن خوراکی به بازارهای هدف مورد استفاده قرار می‌گیرد و تریلی‌ها رای حمل روغن خوراکی به مناطق نزدیک استفاده می‌شوند. با توجه به نیازهای بازار مقصد از وسایل حمل و نقل مناسب در این زمینه استفاده می‌شود تا صادرات روغن خوراکی به راحتی انجام گیرد.

توسعه اقتصادی با صادرات روغن خوراکی

روغن خوراکی جزو محصولات مهمی است که در بسیاری از کشورها از جمله مواد غذایی اساسی شناخته می‌شود. به همین دلیل تولید این نوع روغن یک صنعت پرسود در هر کشوری می‌باشد. بنابراین صادرات روغن خوراکی راهی مناسب برای توسعه اقتصادی در کشورهاست. صادرات روغن خوراکی موجب ایجاد فرصت‌های شغلی در زمینه حمل و نقل و افزایش سهم اقتصادی کشورها می‌شود . با توجه به این موضوع که تقاضای بالایی برای روغن خوراکی در کشورهایی که این محصول را تولید نمی‌کنند وجود دارد، روغن خوراکی فرصت تجاری سودآوری را در اختیار تولید کنندگان قرار می‌دهد . 

عوامل مهم و موثر در توسعه صادرات روغن خوراکی

از جمله عوامل مهم و موثر در توسعه صادرات روغن خوراکی می‌توان به کیفیت بالای محصول، رقابت پذیری قیمت، استانداردهای بین المللی، بازاریابی موثر و روابط تجاری قوی اشاره کرد. تولید کنندگان روغن خوراکی باید با رعایت اصول و استانداردهای جهانی از جمله استانداردهای بهداشتی و بهینه سازی فرایند تولید اقدام به تولید روغن خوراکی کنند تا بتوانند در بازار جهانی رقابت داشته باشند. ایجاد روابط تجاری قوی با کشورهای مختلف و شرکت در نمایشگاه‌های تجاری بین المللی می‌تواند به توسعه صادرات روغن خوراکی کمک کند. با استفاده از این روش‌ها می‌توان موجب شناخت برند و محصولات تولیدی در بازار جهانی شد و در نتیجه فروش و صادرات روغن خوراکی را افزایش داد. صادرات روغن خوراکی می‌تواند به توسعه اقتصادی کشور و ایجاد فرصت‌های شغلی کمک کند.

 تولیدآفرینان راوی و حامی تولید در ایران