آشنایی با علائم بسته بندی

علائم بسته بندی همان نشانه‌هایی است که روی بسته یا جعبه محصول درج می‌شود. از علائم طراحی بسته بندی (package design signs) چه می‌دانید؟ همان‌طور که می‌دانید علائم بسته بندی محصول در این جهت بر روی طراحی بسته بندی پیاده سازی می‌شوند تا نکاتی خاص در مورد محصول را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به کاربران بفهمانند. بهتر است درباره علائم طراحی و دیزاین بسته بندی اطلاعاتی داشته باشید تا هنگام پیاده سازی طرح خود برای استفاده از این علائم پیش‌زمینه‌ای داشته باشید. تعداد نمادهای طراحی بسته بندی زیاد است و ممکن است در یک مقاله امکان ذکر کردن همه آنها نباشد. اما کارشناس‌های طراحی بسته بندی مجموعه تولید آفرینان سعی دارد تا اکثر علائم‌های پرکاربرد را برای شما توصیف کنند. با تمامی علائم و نمادهای روی بسته بندی آشنا شوید.

علائم روی بسته بندی به چه معناست؟

همان‌طور که در راهنمایی و رانندگی با استفاده از علامت‌های موجود در جاده، مسیر خود را قانونمندتر طی می‌کنید؛ برای طراحی بسته بندی هم نیاز به علائمی در جهت حمل و نقل ایمن‌تر و نگهداری درست‌تر داریم. مفهوم نمادها در طراحی بسته بندی به حمل و نقل و اطلاعات مشتری از محصول بسیار کمک می‌کند. این علائم بر روی طراحی بسته بندی، راهنمای خوبی برای نگهداری از محصول است. استفاده درست از محصول با کمک این علائم بر روی طراحی بسته بندی راحت‌تر خواهد شد. علامت‌های طراحی بسته بندی بسیار گسترده و زیاد هستند.

علائم طراحی بسته بندی محصولات مختلف

علائم طراحی بسته بندی مواد غذایی با علائم طراحی بسته بندی ادویه‌جات متفاوت است. به طور کلی اکثر محصولات، علائم‌های مورد استفاده با یکدیگر شامل تفاوت‌هایی می‌شود. برای مثال علائم طراحی بسته بندی اسباب بازی نیاز است در آن ذکر شود که آیا اسباب بازی شکستنی است یا خیر؟ علامت این محصول شکستنی است برای اسباب بازی یا محصولاتی که قابلیت شکستن دارند و باید با احتیاط حمل شوند، در طراحی بسته بندی باید پیاده‌سازی شود.

چرا باید از علائم بسته بندی روی بسته‌بندی‌های خود استفاده کنیم؟

علائم و نمادهای بسته بندی باعث انتقال پیام می‌شوند. در بازاریابی انتقال پیام مناسب در زمان مناسب به مخاطب درست از اهمیت زیادی برخوردار است. نشانه‌شناسی و آشنایی با علائم بسته بندی و درج آن بر روی بسته می‌تواند نقش مهمی در بازاریابی ایفا کند. علائم روی بسته بندی مصرف‌کنندگان را راهنمایی می‌کنند و توصیه‌های زیست محیطی را ترویج می‌دهند. کالاهای مختلف، بر اساس دسته‌ای که به آن تعلق دارد، با یک سری نمادهای استاندارد روی بسته بندی خود مشخص می‌شوند. با استفاده از علائم بسته بندی مشتریان به بازیافت بسته‌های خود تشویق می‌شوند.هر علامت معنای خاصی دارد.معمولاً علائم بسته بندی ساده و قابل درک هستند.

انواع علائم روی بسته بندی محصول

علامت‌های مختلفی روی بسته بندی محصولات مانند طراحی انواع بسته بندی قهوه وجود دارد که وابسته به هر بسته بندی این علامت‌ها می‌تواند متفاوت باشد. علائم روی بسته بندی به علائم عمومی بسته‌بندی، نشانه‌های انبارداری و حمل و نقل، علائم مربوط به بازیافت و بسته بندی پایدار و علامت‌های ایمنی و سلامت تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه به بررسی هر دسته‌بندی می‌پردازیم.

نشانه‌های عمومی در بسته بندی کالاها

علامت با احتیاط حمل شود (Handle with Care) روی بسته

برخی از محصولات بسته‌بندی‌شده هنگام حمل و نقل به مراقبت بیشتری نیاز دارند. اگر روی بسته بندی یک جفت دست دیدید که جعبه کوچکی را احاطه کرده‌است، به این معنی است که جعبه احتمالاً حاوی مواد و محصولاتی است که احتمال آسیب دیدن آن‌ها در جابه‌جایی زیاد است. کالاهایی که در بسته‌بندی با علامت «با احتیاط حمل شود» قرار دارند لزوماً شکننده نیستند، اما نباید تکان بخورند مانند محصولات دارویی یا قطعات الکترونیکی.

نماد شکستنی (Fragile) در جعبه محصول

این نماد به شکل یک جام شکسته بوده و نشان می‌دهد که کالاهای داخل بسته بندی شکننده هستند و باید در هر مرحله از فرآیند بسته‌بندی اعم از نگهداری، جابه‌جایی و حمل و نقل با احتیاط حمل شوند. معمولا در بسته بندی ظروف چینی، شیشه‌ای و سفالی یا طراحی بسته بندی قابلمه های شیشه ای از این علامت استفاده می‌شود.

علامت با چاقو   یا کاتر باز نشود (  Do Not open with Knife or Cutter) روی بسته‌بندی

بعضی از مشتریان برای باز کردن ساده‌تر جعبه محصول خود از چاقو استفاده می‌کنند. بعضی از اقلام داخل بسته‌بندی ماهیت حساسی دارند و ممکن است در اثر استفاده از چاقو آسیب ببیند. بنابراین از این علامت بسته بندی روی بسته‌بندی آن‌ها استفاده می‌شود. دئر این نماد از یک چاقو که روی آن خط کشیده شده استفاده می‌کنند.

نماد به دور از رطوبت نگه داری شود (Keep Dry) در بسته بندی

وقتی این علامت روی بسته درج می شود به این معنی است که محتویات آن به رطوبت حساس هستند.بنابراین باید از نگهداری آن در مکان‌های مرطوب جلوگیری شود و همچنین در طول حمل و نقل در معرض باران قرار نگیرند. این علامت به شکل یک چتر با چند قطره آب روی آن است. برای مثال بر روی جعبه نمونه کار طراحی بسته بندی ماکارونی می‌توانید این علامت را مشاهده کنید.

نمادی که نشان می‌دهد کدام طرف بسته باید به سمت بالا باشد (Upward Arrows)

این نماد یکی از علائم روی کارتن بسته بندی است که دو فلش به سمت بالا را نشان می‌دهد، برای افرادی که مسئولیت حمل بسته‌بندی را بر عهده دارند علامت مهمی است که نشان می‌دهد هیچگاه نباید جعبه را به صورت برعکس حمل کرد یا در جایی قرار داد. این نماد بسته بندی همچنین به مشتریان کمک می‌کند بفهمند جعبه را باید از کدام سمت باز کنند.

آیکون رها نشود (Do Not Drop) روی جعبه محصول

این علامت بسته بندی کالا نشان می‌دهد که نباید جعبه محصول رها شود و باید با احتیاط حمل نقل زیرا در غیر اینصورت محتویات داخل جعبه آسیب می‌بیند و آسیب دیدن محتویات می‎‌تواند خطرناک باشد مثل مواد آتش‌زا.

علامت مواد قابل اشتعال (Flammable Materials) روی بسته بندی

این علامت که به شکل یک شعله آتش است روی بسته‌بندی محصولاتی درج می‌شود که حاوی مواد آتش‌زا می‌باشند. مواد زیادی وجود دارد که ما هر روز از آنها استفاده می‌کنیم و بسیار آتش‌زا هستند مانند محصولات آرایشی، مواد پلی استر و اکریلیک لباس. این علامت روی بسته بندی کالا باید بر روی تمام جعبه‌هایی که مواد قابل اشتعال، مواد شیمیایی یا محصولات کاغذی داخل آن قرار دارند درج شود.

نشانه بسته بندی دور از تابش مستقیم خورشید قرار گیرد (keep away from sun)

معمولا روی بسته بندی مواد قابل اشتعال یا بسته بندی موادی که اگر در معرض آفتاب قرار بگیرند فاسد می‌شوند این علامت درج می‌شود. احتمالا روی جعبه مواد غذایی و مواد آرایشی این علامت بسته بندی را دیده باشید.

نماد مطابقت با استانداردهای اروپا (CE Mark)

وجود این نماد روی بسته بندی نشان از این دارد که کالا در بسته‌ای مطابق با استانداردها و الزامات اتحادیه اروپا قرار گرفته است.نماد CE همچنین اعتبار محصول را برای فروش در سراسر منطقه اقتصادی اروپا تضمین می‌کند. این علایم روی بسته بندی روی طیف گسترده‌ای از محصولات و بسته‌بندی‌ها، از تجهیزات الکترونیکی گرفته تا اسباب‌بازی‌ها و تجهیزات پزشکی درج می‌شود. اما برای مواد شیمیایی، دارویی، علائم روی بسته بندی لوازم آرایشی و محصولات غذایی نیازی به این علامت بسته بندی کالا نیست.

علامت بسته‌بندی که نشان می‌دهد مواد غذایی ایمن هستند (Food Safe Symbol)

نماد بین المللی ایمن برای مواد غذایی که به شکل یک چنگال کنار لیوان است بر روی محصولات و بسته‌بندی‌ها درج می‌شوند تا به مصرف‌کننده اطلاع دهند که مواد غذایی ایمن هستند. این علامت های روی بسته‌ بندی‌ مواد غذایی و نوشیدنی مهم است، این نماد بسته بندی نشان می‌دهد که مواد بسته بندی برای تماس با مواد غذایی ایمن هستند و تضمین می‌کند که ظرف عاری از هرگونه آلودگی سمی است.

علائم بسته بندی که احتیاطات حمل و نقل و انبارداری را نشان می‌دهد

این دسته از علائم بسته‌بندی و انبار نشان‌دهنده دستورالعمل‌هایی است که هنگام جابه‌جایی و انبار کردن و ذخیره‌سازی محصولات بسته‌بندی‌شده باید در نظر گرفته شوند. درک بسیاری از این علائم روی بسته بندی کالاها آسان است اما برخی از آن‌ها تفسیر دشواری دارند. برای کمک به فهم این دسته از علائم اختصاری بسته بندی کارشناسان سلام گرافیک در ادامه این علامت‌های اختصاری روی بسته بندی را برای شما توضیح می‌دهند.

علامت حداکثر ارتفاع انباشته شدن بسته‌ها (Maximum stacking height)

این علامت بسته بندی کالا نشان می‌دهد چه تعداد ازیک نوع مشابه بسته را می‌توان روی هم قرار داد. اگر دو میله افقی موازی با یک عدد در بالای آن مشاهده کردید، نشان‌دهنده ارتفاع پشته است. این عدد به محتویات داخل جعبه و ضخامت و استحکام خود جعبه بستگی دارد. اگر عدد 4 را مشاهده کردید، به این معنی است که فقط 4 جعبه یا کمتر از یک نوع مشابه را می‌توان روی هم قرار داد.

علامت روی هم انباشته نشود (Do Not Stack) روی بسته

این نماد یکی از علامت های روی بسته بندی کالا است که معمولا دو جعبه روی هم را نشان می‌دهد که یک خط یا ضربدر قرمز روی آن کشیده شده است. این علامت بسته بندی کالا بدان معنی است که جعبه‌ها را نمی‌توان روی هم قرار داد. این جعبه‌ها یا خیلی شکننده هستند یا حاوی اقلامی هستند که می‌توانند به راحتی با فشار آسیب ببینند.

نماد از قلاب آویزان نکنید (Do not hook) روی بسته کالا

این علامت یکی از علائم روی کارتن بسته بندی است که نشان می‌دهد وزن جعبه‌ها زیاد است و نباید با قلاب حمل شوند و اگر به قلاب آویزان شوند ممکن است از پایین باز شوند. این علامت به شکل یک ضربدر روی قلاب است.

علامت بسته را بلند نکنید (Do not lift)

این علامت بسته بندی کالا فردی را نشان می‌دهد که مشغول بلند کردن بسته کالاست. وجود این نماد روی بسته حاکی از این است که جعبه برای حمل کردن به تنهایی سنگین است و ممکن است به یک چرخ دستی یا کمک شخص دوم نیاز داشته باشید.

آیکون جعبه کالا توسط دو نفر حمل شود (Two-person lifting)

اگر نماد دو نفر را دیدید که جعبه را بلند می‌کنند، به این معنی است که با کمک یک نفر یا چند نفر می‌توان جعبه را بلند و حمل کرد.

علامت حمل جعبه با چرخ دستی (Trolley lifting)

اگر علامت یک چرخ دستی با چند جعبه روی آن را دیدید، به این معنی است که برای بلند کردن جعبه باید از چرخ دستی استفاده کنید. درج این نماد بسته بندی به این دلیل است که جعبه یا بیش از حد سنگین است یا توزیع وزن آن ناهموار است و حمل ایمن آن را بسیار دشوار می‌کند و باید از چرخ دستی استفاده کنید.

علامت استفاده از لیفتراک ممنوع (Do Not Use Forklift)

یکی از علائم روی بسته بندی ها محصولات، تصویری را نشان می‌دهد که در کنار یا روی لیفتراک یک ضربدر قرار گرفته است. نباید از لیفتراک برای حمل و جابه‌جایی این بسته‌ها استفاده کرد.

نماد بازیافت روی بسته بندی

در برخی از محصولات علامت بازیافت بر روی آن‌ها درج می‌شود که نشان از قابل بازگردانی بودن محصول است. در نتیجه بهتر است به جای سطل زباله، به نزدیک‌ترین بازیافت محله خود تحویل دهید.

علامت بسته بندی با موضوع نگه داری در دمای مناسب (temperature limitation)

این نماد بسته بندی به شکل یک دماسنج است که حداقل دما در سمت چپ پایین و حداکثر دما در سمت راست بالای این علامت نشان داده می‌شود. این علامت بسته‌بندی معمولا در بسته‌بندی مواد دارویی و غذایی به کار می‌رود.

نماد استاندارد روی جلد محصول

علامت استاندارد از مهم‌ترین علامت‌هایی است که باید بر روی محصولات دارویی و غذایی خورده باشد. نماد استاندارد اصولاً برای موارد مصرفی و خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این علامت به نشانه تعهد و تأیید سازمان استاندارد ملی است.

نماد سیب سلامت برای بسته بندی

استفاده از علامت سیب سلامت برای محصولات غذایی و تأیید سلامت محصول لازم است.

مشاورین طراحی بسته بندی تولید آفرینان با تمام علائم‌های مورد نیاز برای بسته بندی آشنا هستند و می‌توانند هنگام پیاده سازی محصول به شما کمک کنند.

متن‌های لازم برای درج بر روی بسته‌بندی

هر بسته‌بندی شامل متن‌هایی است که می‌تواند به مشتریان برای کسب اطلاعات بیش‌تر درباره محصول کمک کند. نوشته‌هایی که باید بر روی بسته‌بندی درج کنید کاملاً به کسب و کار و صنعت شما بستگی خواهد داشت. علاوه بر این ممکن است از نظر قانونی نیز موظف به درج برخی از اطلاعات باشید. در هر صورت بهتر است پیش از ثبت سفارش این اطلاعات را جمع‌آوری کنید.

علائم لازم بر روی بسته‌بندی 

برخی از علائم طراحی بسته بندی از مهم ترین مواردی است که باید بر روی بسته بندی شما وجود داشته باشد. گاهی ممکن است بخواهید متن‌ها و نوشته‌هایی را روی بسته‌بندی درج کنید که مشتریان را بیش‌تر به خرید ترغیب کند. علاوه بر این شاید مجبور باشید موارد گوناگونی از جمله بارکد، علائم هشداردهنده، ارزش غذایی، و… را نیز بر روی محصول درج کنید. تمام این موارد به کسب و کار و نوع محصول تولیدی بستگی خواهد داشت.

متون موقتی برای درج بر روی بسته‌بندی محصول

اطلاعاتی وجود دارند که به صورت موقتی بر روی محصول درج می‌شوند. به طور مثال تاریخ تولید و انقضا، قیمت، و سری ساخت از این دسته از اطلاعات هستند. این اطلاعات هر چند وقت یکبار تغییر می‌کنند، به همین دلیل هم بهتر است آن‌ها را مستقیماً بر روی بسته‌بندی درج نکنید. توصیه می‌شود که به هنگام طراحی بسته‌بندی متناسب با اطلاعات متغیر و موقتی فضایی را جدا کنید تا بعدها این اطلاعات به صورت مهر یا برچسب به بسته‌بندی محصولتان اضافه شوند.