نخ (thread) از گذشته تا امروز با بشر همراه بوده و بسیاری از مشکلات را حل کرده. نخ رشته ای نازک و بلند است که از الیاف مصنوعی و طبیعی ساخته می شود و در صنعت پزشکی (Medical industry) و نساجی (textile) کاربرد دارد. علاوه بر الیاف طبیعی (Natural fibers) یا مصنوعی نوع دیگری نیز وجود دارد که ترکیبی از الیاف مصنوعی (artificial fiber) و طبیعی بوده و به آن مختلط می گویند. به طور مثال ابریشم که از پیله کرم ابریشم گرفته می شود و پنبه که از گل پنبه گرفته می شود با الیاف طبیعی هستند و رایون و نایلون (Nylon) از الیاف مصنوعی ساخته شده اند. با توجه به نوع الیاف نخ، کاربرد آن نیز متفاوت است. انواع نخ عبارت است از: نخ استرچ، پنبه، نخ مکرومه (Decent thread)، ابریشم (silk thread)، پشمی (woolen thread) یا فاستونی، فلزی، سرکیسه دوزی، نامرئی (invisible thread)، قلاب بافی، کنف، بامبو، اکریلیک، پلی استر، روبان، عمامه، دمسه، متالیک، قیطان، کتان، نایلون، نخ شمع و ریون که هرکدام کاربرد جداگانه ای دارند. در این مقاله به بیان پیشنهاد کدام برای کدام پارچه و نمره می پردازیم. هرچه کیفیت بالاتر باشد نیاز به جابجایی ویژه کمتری خواهد داشت. مدل بی کیفیت پرزهای زیادی دارد و به راحتی پاره می شود و می تواند لذت هر پروژه خیاطی را از بین ببرد. هر نوع دارای ویژگی های خاصی است و در چرخ خیاطی رفتار متفاوتی خواهد داشت.
یکی از قدیمی‌ترین اختراعات بشر که امروزه به عنوان پایه و اساس بسیاری از صنایع مانند نساجی، پزشکی، کشاورزی و… شناخته می‌شود، نخ است که در گذشته از الیاف طبیعی و به صورت دستی تولید می‌شده و امروز با استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات مختلف و در انواع متنوعی تولید می‌شود. الیاف های طبیعی به الیاف های گفته می شود که به طور طبیعی در طبیعت وجود دارد و به دست انسان ساخته نشده است و نسبت به الیاف های مصنوعی از کیفیت بالاتری برخوردار هستند. الیاف های طبیعی به صورت حیوانی و گیاهی تهیه می شوند. برای نمونه به الیاف هایی که از پشم و مو حیوانی مانند گوسفند و… گرفته می شود و یا الیاف هایی که از ابریشم (silk) گرفته می شود در دسته الیاف های طبیعی حیوانی هستند. و الیاف گیاهی از گیاهانی مانند: پنبه، کتان، کنف، چیت و … به صورت طبیعی گرفته شده اند.
دسته ای دیگر از الیاف های مصنوعی تشکیل شده اند. الیاف های مصنوعی به دست انسان ساخته می شوند و یا مواد اولیه آن ها ریشه در طبیعت دارند. الیاف های مصنوعی از مواد شیمیایی نیز ساخته می شوند. مهم ترین نخ هایی که به صورت مصنوعی وجود دارد نایلون و رایون هستند. نخ های مصنوعی از الیاف های مصنوعی مانند: الیاف سلولز، الیاف ویسکوز (Viscose fibers)، الیاف اکرلیک، الیاف نایلون و… ساخته می شود.
بعضی هم ترکیبی از الیاف های طبیعی هستند و هم ترکیبی از الیاف های مصنوعی هستند، که به آن ها مختلط گفته می شود. مانند پلی استر پنبه و یا پلی استر پشم که جزء نخ های مختلط به حساب می آیند. نخ های فانتزی (Fancy threads): مانند افکت دار، کادیکا، اسپاندکس و … در دسته فانتزی قرار می گیرند.
تاریخچه نخ
تولید نخ و استفاده از آن دارای قدمت هزاران ساله است و به زمان انسان‌های اولیه باز می‌گردد. آن‌ها با استفاده از الیاف طبیعی مانند پشم حیوانات و گیاهان، اولین نخ‌ها را به منظور تولید لباس و ابزار بوجود آوردند. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری که موجب ساخت دستگاه‌های ریسندگی و بافندگی شد، تولید نخ بدون دخالت دست و به صورت کاملا اتوماتیک با سرعت و دقت بیش‌تر صورت گرفت. نخ به عنوان مواد اولیه برای تولید پارچه و البسه، تاریخچه‌ای طولانی و پیچیده دارد که در این بخش خلاصه‌ای از آن را بیان می‌کنیم:
استفاده اولیه از نخ
در دوران باستان، مردم از نخ‌های گیاهی و حیوانی برای تهیه لباس و تزئین مو استفاده می‌کردند.
توسعه و فناوری نخ کشی
در دوران باستان پس از گذشت مدتی، انسان‌ها از موادی مانند پشم، پنبه، پشم شتر و… برای تولید استفاده می‌کردند و فرآیند نخ کشی به ابتدایی‌ترین شکل با دستگاه‌های سنتی انجام می‌شد.
کشف نخ ابریشمی
نخ ابریشم در تاریخ نخ کشی اهمیت بسیار زیادی دارد و از الیاف تولید شده توسط کرم ابریشم تهیه می‌شود. چین به عنوان یکی از اولین کشور‌هایی بود که از نخ ابریشم استفاده کرد و پس از آن، به دیگر قسمت‌های جهان انتقال یافت.
دوران قرون وسطی
توسعه تکنولوژی مرتبط با نخ کشی از جمله چرخ‌ها و تجهیزات و دستگاه‌ها گسترش یافت و به شیوه‌ای صنعتی تولید می‌شد.
در دوران صنعتی
این دوران، تولید نخ به شکل مکانیزه و با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته صورت می‌گرفت و سرعت و میزان تولید افزایش یافت.
توسعه نخ‌های مصنوعی
در قرن بیستم، تولید نخ‌های مصنوعی مانند نایلون و پلی استر توسعه یافت و این نخ‌ها جایگزین اقتصادی برای نخ‌های طبیعی محسوب شدند.
