توسعه کسب و کار چیست؟
هر شرکت بزرگ و کوچکی باید برنامه و اهدافی برای آینده داشته باشد؛ در غیر این صورت، امکان رشد شرکت وجود ندارد. سازمان‌ها همیشه به دنبال راهی هستند تا بتوانند بازار خودشان را گسترش دهند. مثلاً صاحب یک مغازه برای گسترش کارش و افزایش مشتری، تصمیم می‌گیرد شعبۀ دومی را در منطقۀ دیگری از شهر تأسیس کند. این یک نمونه از گسترش کسب‌وکار است. حالا همین مغازه‌دار تصمیم می‌گیرد با ساخت فروشگاه اینترنتی، فعالیتش را وارد فضای آنلاین کند. این هم نمونۀ دیگری از رشد در کسب‌وکار محسوب می‌شود. چنین رشدی باعث دستیابی به مشتریان بیشتر، افزایش فروش و در نتیجه، کسب سود بیشتر می‌شود؛ پس اگر برنامه‌ای برای رشد فعالیت‌تان نداشته باشید، رسیدن به این اهداف سخت‌تر و طولانی‌تر می‌شود. فرآیند رشد یک کسب‌وکار معولاً وقت‌گیر است و باید برای آن برنامه داشت. با جمع‌بندی مواردی که گفتیم به این نتیجه می‌رسیم که توسعه کسب و کار، هر فعالیت و ایده‌ای است که به جذب مشتری بیشتر، بهبود کسب‌وکار و افزایش سودآوری آن در بلندمدت منجر می‌شود. نکتۀ مهم این تعریف، عبارت بلندمدت است. در واقع، برنامۀ رشد تجارت، قدم بعدی برای گسترش فعالیت‌تان را نشان می‌دهد. این برنامه زمانی اجرا می‌شود که به اهداف اصلی و اولیۀ کسب‌وکارتان دست پیدا کرده‌اید و زمان گسترش فعالیت خود رسیده است. مثلاً دیجی‌کالا ابتدا یک فروشگاه اینترنتی برای فروش دوربین عکاسی بود؛ بعداً و به‌مرور زمان، محصولات دیگری را هم برای فروش عرضه کرد و به‌تدریج تنوع محصولاتش بیشتر و بیشتر شد. این روند نمونهٔ خوب گسترش تجارت است. حال که دیگر می‌دانید توسعه کسب و کار چیست، احتمالاً این سؤال برای شما پیش آمده که چگونه کسب و کار خود را توسعه دهیم؟ در ادامۀ مقاله، مراحل و استراتژی‌های رشد تجارت را کامل و دقیق توضیح می‌دهیم.
مراحل پیاده سازی توسعه کسب و کار
اجرای فرآیند رشد تجارت در چند مرحله انجام می‌شود. شرکت‌های متوسط و بزرگ حداقل یک نیروی توسعه کسب و کار دارند که این مراحل را انجام می‌دهد. بعضی شرکت‌ها هم واحدی برای این کار دارند که چند نفر روی برنامۀ رشد شرکت کار می‌کنند. در شرکت‌های کوچک و نوپا، این کار معمولاً توسط مدیرعامل یا با همکاری واحدهای مختلف انجام می‌شود. برخی از کسب‌وکارها هم از شرکت‌های مشاوره‌ای که در این زمینه فعالیت دارند، کمک می‌گیرند. در هرکدام از این موارد، برای رشد تجارت باید مراحلی را طی کرد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم:
۱. انجام تحقیقات بازار در ابعاد وسیع
هر شرکتی برای موفقیت، به اطلاعات کاملی از مشتریان، رقبا و بازاری که در آن فعالیت می‌کند، احتیاج دارد. برای اینکه بتوانید کسب‌وکارتان را با موفقیت گسترش دهید، باید درک درست و دقیقی از بازار کارتان داشته باشید. پس باید گفت که انجام تحقیقات بازار یا مارکت ریسرچ، قدم اول و اساسی در مسیر رشد تجارت است. تحقیقات بازار را از مشتریان و مخاطبان فعلی خودتان شروع کنید. با استفاده از نظرسنجی، تست A/B و مطالعه روی رفتار مشتریان، به علاقه، خواسته و نیاز آن‌ها پی ببرید و سپس روی رقبای فعلی و روند گسترش آن‌ها تحقیق کنید. در نهایت، بازارهایی را پیدا کنید که با ورود به آن‌ها، شانس بیشتری برای موفقیت دارید. قبل از اجرای هرگونه تغییری، باید نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصت‌ها را شناسایی کنید. تحلیل SWOT راهی عالی برای ارزیابی موقعیت فعلی کسب‌وکار شما در بازار است.
۲. افزایش آگاهی از برند و میزان دیده‌شدن
وقتی تجارت‌تان را گسترش می‌دهید، وارد بازاری می‌شوید که مشتریان بالقوۀ آن از وجود شما باخبر نیستند. قدم بعدی در توسعه کسب و کار این است که برندتان را به این دسته از مشتریان معرفی کنید. برای این کار، می‌توانید یک وب‌سایت بسازید، روی تبلیغات اینترنتی سرمایه‌گذاری کنید، اکانتی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کنید، با فعالان حوزهٔ کاری جدید خود همکاری کنید و به‌صورت مداوم، تولید محتوا داشته باشید.
۳. ارتقا جایگاه برند در بازار
فقط معرفی‌شدن به مخاطبان و مشتریان کافی نیست، باید به رهبر فکری بازارتان تبدیل شوید. وقتی وارد بازار جدیدی می‌شوید، ابتدا به فکر افزایش اعتبارتان در این بازار باشید. برای این کار، اول از همه تخصص‌تان در زمینهٔ فعالیتی جدید را نمایش دهید. این کار را با تولید محتوای مناسب و تأثیرگذار انجام دهید تا مخاطبان متوجه شوند که به این بازار تسلط دارید. مشتریان بالقوه باید شما را به‌عنوان منبعی آگاه و مطمئن بشناسند تا به تجارت‌تان اعتماد کنند.
۴. حوزهٔ کاری جدیدتان را اطلاع‌رسانی کنید
مخاطبان هدف باید از حضور شما در بازار مطلع شوند و آن‌ها را به مشتری راغب (لید) تبدیل کنید. یکی از راه های توسعه کسب و کار این است که با مخاطبان هدف خود تماس بگیرید و آن‌ها را با خدمات یا محصولات‌تان آشنا کنید. ارتباط با مخاطبان هدف را می‌توانید از طریق تماس تلفنی، پیامک، ایمیل یا پیام‌رسان‌ها انجام دهید. از دیگر راه‌ها هم می‌توان به بیانیه‌های مطبوعاتی اشاره کرد؛ ولی تماس مستقیم با کاربران تأثیر بیشتری در جذب آن‌ها دارد.
۵. مشخص‌کردن مشتریان راغب واجد شرایط
مشتری راغب به فردی گفته می‌شود که بالای قیف است و هنوز مشخص نیست واجد شرایط است یا خیر. به‌عنوان مثال، ممکن است ایبوک شما را دانلود کرده باشد یا با پرکردن فرم نشان داده است که به شما علاقه دارد. به همین دلیل است که شما پس از برقراری ارتباط با مشتریان راغب، باید کیفیت آن‌ها را هم ارزیابی کنید. شما باید بدانید آیا ارزش دارد وقت و سرمایهٔ خود را برای آن‌ها خرج کنید یا باید آن‌ها را کنار بگذارید؟ سعی کنید با مشتریان راغب گفت‌وگو کنید تا میزان تناسب آن‌ها با کسب‌وکارتان را بسنجید. اجرای درست این مرحله از توسعه کسب و کار تاثیر زیادی در موفقیت و پیشروی در مسیر رشد تجارت‌تان دارد.
۶. ارائهٔ خدمات پس از فروش به مشتری
فرایند رشد کسب‌وکار، با فروش محصول متوقف نمی‌شود و هم‌زمان، باید به‌دنبال جذب مشتری جدید و راضی نگه داشتن مشتریان فعلی باشید. وقتی که مشتریان فعلی از خدمات شما رضایت داشته باشند، برندتان را با تبلیغات دهان‌به‌دهان به دیگران هم معرفی می‌کنند. همین موضوع، اعتبار و میزان شناخته‌شدن برندتان در بین مردم را افزایش می‌دهد و روند رشد تجارت شما راحت‌تر و سریع‌تر پیش می‌رود. اگر در مسیر گسترش تجارت‌تان با مشتریان ناراضی برخورد کردید، حتماً سعی کنید رضایت آن‌ها را جلب کنید تا اعتبار برندتان زیر سؤال نرود.
۷. نمایش مشتریان راضی
مرحلۀ نهایی برای رشد تجارت شما این است که مشتریان راضی را به محتوایی تبدیل کنید که برای شما بازاریابی کند. در مرحلۀ سوم گفتیم که از محتوا باید به‌منظور جذب مخاطبان هدف و تبدیل آن‌ها به مشتریان راغب استفاده کنید. تجربیات مشتریان را می‌توانید در بخش نظرات مشتریان و به‌عنوان مطالعهٔ موردی (کیس استادی) در کنار سایر محتواها به کار بگیرید. با انجام این کار، اعتبار شما پیش مشتریان راغب افزایش پیدا می‌کند و شانس بیشتری برای تبدیل‌کردن آن‌ها به مشتری دارید.
