مدیریت تولید چیست؟
تولید بدون در نظر گرفتن اندازه شرکت یا کارخانه تولید کننده، می‌تواند عملی بسیار پیچیده باشد. مدیریت فرآیند تولید شامل در نظر گرفتن متغیرهای زیادی مانند نیروی کار، تجهیزات، مواد اولیه، گردش کار و غیره است. هدف مدیریت تولید، بهینه سازی تولید و یافتن تعادل بین کیفیت و ظرفیت کالاهای تولید شده و زمان و منابع صرف شده برای تولید است. در این مقاله درباره مفهوم مدیریت فرآیند تولید و چگونگی آن صحبت خواهیم کرد.
مدیریت تولید به چه معناست؟
مدیریت فرایند تولید را می‌توان یکی از اصلی‌ترین و مهمترین وظایف در کسب و کارهای تولیدی قلمداد کرد. اما مدیریت تولید چیست؟ مدیریت تولید فرآیند مدیریت تبدیل نهاده‌های تولید (مواد اولیه، منابع انسانی و سرمایه) به خروجی‌های تولید (کالاهایی که یک شرکت تولید می‌کند) است. این بخشی جدایی ناپذیر از مدیریت کلی کسب و کار است و شامل نظارت بر برنامه ریزی و همچنین اجرای فرآیند تولید می‌شود. بنابراین، مدیریت فرآیند تولید شامل مدیریت مواد، موجودی‌های فیزیکی، رعایت مشخصات طراحی، استفاده از تجهیزات و نیروی کار به منظور اجرای استراتژی تولید شرکت است.
نقش مدیریت تولید
نقش مدیریت تولید هماهنگ کردن تمام جنبه‌های کلیدی مرتبط با تولید است. گاهی اوقات از این جنبه‌ها با عنوان 5M تولید نیز یاد می‌شود. این موارد عبارتند از:
نیروی کار و نیروی کار (Men)
ماشین آلات (machines)
روش‌ها، فرایندهای تولید، ایستگاه‌های کاری و مسیرها (methods)
مواد (materials)
پول، تامین مالی و استفاده از دارایی (money)
مدیریت موثر و مستمر تولید، کلید تحقق دستاوردهای بهره‌وری و به روز نگه داشتن فرآیند تولید است. یک عملیات تولیدی که به خوبی طراحی و اجرا شده باشد، مستقیماً منجر به افزایش سود، کنترل هزینه‌ها و بهبود نتایج می‌شود.
حوزه‌های مختلف مدیریت تولید
مدیریت تولید مستلزم هماهنگی و نظارت بر افراد، مواد و تجهیزات است. از این رو مدیران تولید باید به طور مستمر در چهار حوزه کلیدی تصمیم گیری کنند:
برنامه ریزی تولید: برنامه‌ریزی تولید حوزه‌ای است که زمان‌بندی اصلی تولید در آن انجام می‌شود. این حوزه نیاز به مدیرانی دارد که تصمیم بگیرند تولید از کجا شروع شود. برای مثال کدام از ماشین‌ها یا کدام تاسیسات. همچنین نیاز به تصمیم گیری در مورد زمان شروع تولید دارد. محصولات مختلف با سرعت‌های مختلف تولید می‌شوند و برای تکمیل نیاز به ورودی‌های متعددی دارند. در برنامه ریزی تولید تصمیم گیری درباره میزان تولید هر محصول، زمان تولید آن و منابع مورد نیاز برای تولید انجام می‌شود.
کنترل تولید: مدیران در حوزه کنترل تولید، دقیقاً مانند یک افسر راهنمایی و رانندگی در یک تقاطع شلوغ هستند. مدیران تولید کارکنان و تجهیزات را هدایت می‌کنند تا مراحل را برای تکمیل بخشی از کالای نهایی انجام دهند. کنترل تولید همچنین شامل مدیریت فعال در برابر استانداردهای کیفیت و همچنین نظارت دقیق بر سرعت تولید در برابر سرعت برنامه‌ریزی شده است.
بهبود فرایند: همه مدیران تولید مسئول نظارت و هدایت بهبود مستمر هستند. بسیاری از شرکت‌ها ممکن است از روشهایی مانند Leanیا Six Sigma برای رسمی کردن این تلاش‌ها استفاده کنند. اما حتی بدون چنین روشهایی نیز هیچ فرآیندی ثابت نیست و مدیریت تولید نیازمند اصلاح و بهبود فعالیت‌های تجهیزات و نیروی کار هستند.
مدیریت ماشین آلات و تجهیزات: همانطور که مدیران تولید به نظارت بر کارکنان برای انجام وظایف نیاز دارند، تجهیزات نیز باید مدیریت شوند تا در شرایط بهینه باقی بمانند. هزینه‌های تعمیر و نگهداری معمولاً به بهای تمام شده کالاها اضافه می‌شود.
دلیل اهمیت مدیریت تولید
بدون مدیریت موثر فرآیندهای تولید، خطا و ناکارآمدی در یک کسب و کار تولیدی رایج‌تر خواهد بود. دلایل دیگری نیز وجود دارد که اهمیت مدیریت فرآیند تولید برای عملیات تجاری را نشان می‌دهد:
کاهش هزینه تولید: مدیریت تولید با به حداکثر رساندن خروجی‌ها و در عین حال به حداقل رساندن ورودی‌ها، هزینه مورد نیاز برای تولید محصولات نهایی را کاهش می‌دهد. این افزایش خروجی و کاهش وزوری می‌تواند برای بهبود حاشیه سود و مدیریت هزینه ها استفاده شود. یا ممکن است برای اطمینان از کسب مزیت رقابتی و کاهش قیمت استفاده شود.
رقابت پذیری را بهبود می‌بخشد: دانستن اینکه محصولات مناسب به موقع در دسترس هستند و طبق برنامه تحویل داده می‌شوند، به این معناست که یک شرکت همیشه در بازی رقابت است.
اهداف تجاری را تحقق می‌بخشد: مدیریت تولید به شرکت‌ها کمک می‌کند تا کالاهای نهایی را به‌طور کارآمد تولید کنند. با مدیریت موثر تولید محصولات نهایی همیشه با کیفیت بالا ساخته می‌شوند. همچنین در موقع نیاز تحویل داده می‌شوند. کسب‌وکارها می‌توانند از این چیزها برای رشد کسب‌وکار، تضمین سرمایه برای بهبود و افزایش رضایت مشتری استفاده کنند.
تصویر برند را بهبود می‌بخشد: برندسازی و تصویر برند امروزه اهمیت زیادی پیدا کرده است. مدیریت موثر تولید به این معنی است که مشتریان می‌توانند به کیفیت و در دسترس بودن محصولات اطمینان داشته باشند. در نتیجه کیفیت بالا و تحویل به موقع تصویر برند در ذهن مشتریان بهبود خواهد یافت.
استفاده از منابع را بهینه می‌کند: مدیریت فرآیند تولید به این معنی است که نیروی کار، تجهیزات و منابع در فرآیند تولید بهینه می‌شوند. این می‌تواند سطح ضایعات را کاهش دهد و محیطی مثبت و متعادل برای کارکنان ایجاد کند.
مراحل مدیریت تولید
مسیر را تنظیم کنید: قبل از اینکه بتوانید شرکت خود را به سمت موفقیت سوق دهید، باید بدانید که چه هدفی را دنبال می‌کنید. قصد دارید چه چیزی بسازید؟ محصولات شما در کجا تولید خواهند شد؟ آیا تولید تمامی قطعات بر عهده شرکت است یا برخی از آنها برون سپاری می‌شود؟ به چه نوع تجهیزاتی نیاز خواهید داشت؟ آیا به اهداف تولید خود فکر کرده‌اید؟ ظرفیت تولید شما چقدر است؟ آیا تقاضای بازار وجود دارد؟ آیا جدول زمانی تولید شما با تقاضای فعلی مطابقت دارد؟ پاسخ به این سؤالات و موارد دیگر را باید در طرح کسب و کار شما یافت. طرح کسب و کار به عنوان پایه‌ای عمل می‌کند که شرکت شما بر اساس آن ساخته می‌شود.
تمرکز بر مدیریت موجودی: مدیریت موجودی در یک تجارت تولیدی حیاتی است. موجودی شما فقط از محصولات شما تشکیل نمی‌شود، بلکه از مواد و قطعاتی که برای تولید محصولات خود نیاز دارید تشکیل شده است. سازماندهی و ردیابی همه این مواردی که از عرضه کنندگان مختلف به موجودی شما وارد و خارج می‌شوند، نیاز به زمان و هزینه دارد. ناگفته نماند که مدیریت موجودی شما می‌تواند بر کارایی تولید، کیفیت محصول و هزینه‌های تولید محصول تأثیر بگذارد. یکی از مهمترین چیزهایی که باید در اینجا به خاطر بسپارید، مدیریت زنجیره تامین است. شما باید برنامه‌های پشتیبان برای هر گونه اختلال پیش بینی نشده را داشته باشید. مانند زمانی که یک تامین کننده به طور ناگهانی تولید یک ماده یا قطعه خاص را متوقف می‌کند. این می‌تواند به معنای نگه داشتن یک موجودی احتیاطی یا یک تامین کننده جایگزین باشد. همانطور که گفته شد، زیاد روی موجودی خود سرمایه گذاری نکنید. ممکن است داشتن موجودی بیشتر از نیازتان ایده خوبی به نظر برسد. اما اگر برای مدت طولانی در قفسه بماند، در نهایت به دلیل هزینه‌های عملیاتی، پول را از دست خواهید داد. اگر راهی برای محاسبه دقیق زمان سفارش مجدد پیدا کنید، نیازی نیست همیشه موجودی زیادی در اطراف خود انبار کنید.
ارتقای بهره وری خط تولید: در مرحله بعد، مطمئن شوید که خط تولید شما بهینه شده است. ثانیه‌های از دست رفته می‌تواند به ساعت‌های از دست رفته بیانجامد که به معنای هزینه‌های غیر ضروری است. چند کار وجود دارد که می‌توانید برای اطمینان از بهره‌وری خط تولید انجام دهید: مطمئن شوید که فضای کارخانه شما تمیز است. در پایان هر روز کاری، هرگونه کثیفی و زباله را از بین ببرید. علاوه بر این، اطمینان حاصل کنید که همیشه نور مناسب وجود دارد. یک فضای کاری تمیز باعث افزایش بهره‌وری می‌شود. همه چیز را در خط تولید سازماندهی کنید. سازماندهی یعنی مکانی برای همه چیز و هر چیزی در جای خود. اگر کارگران شما نیاز به جستجوی ابزار یا مواد خود داشته باشند، وقت گرانبهای خود را از دست خواهند داد. اشیایی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند باید به راحتی قابل دسترسی باشند. خط‌مشی‌ها و دستورالعمل‌های واضحی ایجاد کنید که به کارکنان کمک می‌کند استانداردهایی را که تعیین می‌کنید درک کنند. این کارها همچنین به حفظ “عاداتی” که می‌خواهید آنها را شکل دهند کمک می‌کند.
سرمایه گذاری در فناوری جدید فناوری: فناوری‌های تولید دائماً در حال پیشرفت هستند. اگر می‌خواهید شرکت شما رقابتی باقی بماند، باید به محض اینکه بتوانید روی فناوری جدید سرمایه‌گذاری کنید.
اجرای یک استراتژی فروش و بازاریابی رقابتی: رشد کسب و کار تولیدی شما به معنای جذب مشتریان بیشتر است. به طور طبیعی، برای انجام این کار، باید مردم را وادار کنید تا در مورد تجارت شما و چیزهایی که ارائه می‌دهد بیاموزند. استراتژی فروش شما باید اطمینان حاصل کند که بازار هدف از برند، محصولات و اینکه چگونه هر دوی آنها از رقبای شما متمایز هستند آگاه است. راه‌های زیادی برای اطلاع رسانی درباره کسب و کار شما وجود دارد – ایمیل، رسانه‌های اجتماعی، ویدئوها، وبلاگ‌ها و غیره. اما محتوا بستگی به این دارد که می‌خواهید برند شما چگونه درک شود. آیا مدعی تولید و تحویل سریع هستید؟ مطمئن شوید که تیم تولید شما آگاه و قادر به ارائه است. اگر می‌خواهید بگویید که تولید کم‌هزینه ارائه می‌دهید، باید مطمئن شوید که واقعاً می‌توان آن را انجام داد. در واقع می‌توان گفت که حوزه فروش و بازاریابی در ابعاد گسترده‌ای به مدیریت تولید وابسته است.
